Pliszka Franciszek (1909–1956), ichtiolog, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie i Uniw. Warsz. Ur. 31 VIII w Klimkiewiczowie, pow. Opatów, był synem Aleksandra, inżyniera mechanika w miejscowej fabryce żelaza, i Marii z Michałowskich. Gimnazjum ukończył w Siedlcach, w l. 1927–32 studiował rolnictwo na Wydziale Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) w Warszawie, specjalizując się w rybactwie i ichtiologii, a w l. 1934–40 odbył studia na Wydziale Weterynaryjnym Uniw. Warsz. W l. 1933–4 pracował jako asystent w katedrze ichtiologii i rybactwa SGGW, w l. 1934–6 jako asystent Zakładu Patologii na Wydziale Weterynaryjnym Uniw. Warsz., specjalizował się przede wszystkim w patologii ogólnej i anatomii patologicznej ryb. W r. 1937 doktoryzował się na SGGW na podstawie pracy z zakresu fizjologii pt. Obserwacje nad oddychaniem ryb („Sprawozdania z posiedzeń Tow. Nauk. Warsz. 1938, Wydz. IV z. 31). W l. 1938–9 był asystentem w Zakładzie Ichtiologii i Rybactwa UJ, w l. 1939–42 kierował pracownią ichtiopatologiczną w Mydlnikach pod Krakowem jako ekspozyturą Instytutu Puławskiego, intensywnie badając bakteryjne choroby ryb (szczególnie posocznicę karpi), jak i choroby parazytologiczne. Z pobytem w Krakowie łączyły się jego prace nad zakażaniem i uodpornianiem ryb (m. in. Przyczynek do morfologii krwi karpia, „Folia Morphologica” 1938 nr 8 i po niemiecku w „Centralblatt für Bakterisch-Parasytologische Kunde und Infektionskrankheiten” 1939 oraz Badania nad odczynem aglutynacji u karpia, „Wiad. Wet.” 1939). W l. 1942–4 przebywał w Warszawie, kierując analogiczną jak w Krakowie pracownią chorób ryb, podległą Instytutowi w Puławach, a zlokalizowaną w SGGW. Brał udział w powstaniu warszawskim, a po upadku powstania był w l. 1944–5 więziony w obozie w Sandbostel w Niemczech, wykładał tam na zorganizowanym kursie rolniczym hodowlę ryb.
Po powrocie do kraju P. habilitował się w r. 1945 na SGGW z ichtiologii i rybactwa na podstawie pracy Anemia zaraźliwa pstrągów („Medycyna Wet.” 1946 z. 4) i w l. 1945–52 wykładał na SGGW biologię i ekologię ryb. W l. 1945–9 zorganizował i kierował zakładem chorób ryb Państwowego Instytutu Weterynaryjnego przy Min. Rolnictwa, był sekretarzem Rady Naukowej tego Instytutu, członkiem redakcji „Archiwum Hydrobiologii i Rybactwa”. W l. 1952–5 kierował jako profesor nadzwycz. katedrą ichtiologii w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie oraz Zakładem Biologii i Fizjologii Ryb; równocześnie w zorganizowanym wtedy przez Min. Rolnictwa Instytucie Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie kierował stworzoną przez siebie stacją rzeczną. W l. 1955–6 był profesorem nadzwycz. i kierownikiem Zakładu Ichtiologii w Instytucie Zoologii Uniw. Warsz.
P. opublikował ok. 40 prac i podręczników. Początkowo interesował się głównie patologią ryb oraz hodowlą stawową ryb, także po drugiej wojnie światowej badał pasożytniczy pierwotniak przewodu pokarmowego karpi (Eimeria carpelli Leger, „Roczniki Nauk Roln.” 1951 t. 58). Potem w związku z projektowaną regulacją Wisły skupił się na biologii, ekologii i fizjologii ryb wiślanych i jezior mazurskich, warunkami ich rozrodu, pokarmu, wędrówkami ryb, szczególnie interesowała go certa (Vimba vimba L.). Z tego zakresu ogłosił m. in. Badania nad odżywianiem się ryb w Wiśle („Roczniki Nauk Roln.” 1951 t. 57), Wyniki badań nad wędrówkami ryb w Wiśle (tamże), Wędrówki certy w Wiśle i jej dorzeczu (tamże), Analiza stosunków pokarmowych ryb w jeziorze Tajty (tamże 1953 t. 61), Znaczenie organizmów wodnych jako pokarmu ryb w świetle badań polskich („Pol. Arch. Hydrobiologii” 1956). Opracował też podręczniki: Fizjologia ryb (W. 1956) oraz wydaną pośmiertnie Biologię ryb (W. 1964). Miał zainteresowania muzyczne oraz plastyczne. Zmarł 1 XII 1956 w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim
W małżeństwie z Anną z Fonbergów, doktorem biologii, miał syna Krzysztofa i córkę Barbarę, biochemiczkę.
Pliszka F., Biologia ryb, W. 1964 (bibliogr. prac); W. Enc. Powsz. (PWN); – Księga pamiątkowa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 1906–1956, W. 1958 I–II (fot., częściowa bibliogr.); Mi Hak K., Uczelnia weterynaryjna w Warszawie 1840–1965, W. 1965; – „Przegl. Rybacki” 1939 nr 5, 1949 nr 10; „Zesz. Nauk. Wyższej Szkoły Roln. w Olsztynie” 1959 nr 4 s. 204–9 (E. Grabda); – Arch. PAN w W.: Zespół Minerwa; Arch. UJ: S II 619.
Stanisław M. Brzozowski